Marek Nienałtowski
Katalog z wystawy poświęconej Marii Kunic (Cunitia)
07-08-2012 r.

Pan Klaus Liwowsky, historyk i heraldyk z Niemiec przysłał mi (Serdecznie dziękuję !) katalog z wystawy poświęconej wybitnej astronomce Marii Kunic, udostępniony publiczności w październiku-grudniu 2008 roku w Muzeum Dawnego Kupiectwa w Świdnicy. Wystawa ta odbywa się z okazji ogłoszonego w Świdnicy Roku Marii Kunic. Pan Klaus Liwowsky jako autor opracowania Einige Neuigkeiten über die Familie der Schlesierin Maria Cunitz / von Klaus Liwowsky. 3., durchges. u. verm. Aufl. - Koblenz : Liwowsky. - 2010. - IV, 105 S. (dostępnego w bibliotece UWr) jest w tym katalogu wspomniany we wstępie i stąd zapewne dostępność katalogu, którego nie mogłem dostać normalną drogą.

O Marii Kunic piszę na stronie, jednak informacje zawarte w katalogu pokazują, że wcześniejsza wiedza o astronomce była niedostateczna. Obecnie dzięki katalogowi ona ulega rozszerzeniu, co należy zawdzięczać autorom tekstów - Ingrid Guentherodt, Pawłowi Presiowi, Karolinie Targoś oraz Radosławowi Skowronowi, który opracował scenariusz wystawy, wstęp, projekt i układ katalogu.

Katalog jest pięknie wydany. Na okładce (z lewej) widać portal z budynku "Pod Złotym Chłopakiem" Rynek 8, w Świdnicy, w którym mieszkali Ojciec i Matka Marii oraz jej rodzeństwo. W 1993 r. umieszczono na fasadzie budynku tablicę pamiątkową, która informuje po polsku, łacinie i niemiecku, że tym domu na początku XVII mieszkała Maria Kunic, Cunitz, Cunitia.

Każdy z zainteresowaniem będzie oglądał miedzioryty z postaciami M. Kopernika, Tycho de Brahe, J. Keplera, Galileusza, J. Hewliusza, instrumenty astronomiczne: cyrkle, kwadranty, lunety, zegary słoneczne i globusy nieba. Zdjęcia ich są bardzo dobrej jakości. Większość pokazanych zdjęć instrumentów można znaleźć w encyklopediach, dlatego pokazuję tylko zwykły kątomierz (z kolekcji Stanisława Dzbańskiego), który wykonał ktoś w Świdnicy w okresie życia astronomki.

Szczególnie duże znaczenie dla osób interesujących się historią życia Marii ma korespondencja prowadzona z Heveliuszem (zachowały się 22 listy). Z nich pokazuję tylko dwa listy pisane przez Marię Kunic do Heweliusza, i Heweliusza do Marii (tytułował Marię - Najszlachetniejsza i Najuczeńsza Pani Cunitio). W katalogu zamieszczono również list jej drugiego męża - Eliasa Leonibusa do Heweliusza oraz ich "małżeński" list do astronoma gdańskiego. Ciekawy dla historyków astronomii może być zamieszczony list Ismaela Boulliau do Marii Cunitii i Eliasa Leonibusa. Na liście Marii do Heweliusza widoczny jest jej podpis, niżej pokazany. Zawsze używała w korespondencji nazwiska w postaci Cunitia.

Dla nas oleśniczan, najbardziej interesujące mogą być związki Marii z Oleśnicą. Niestety informacja o nich nie wykracza poza znane fakty. Podano, że swoją rozprawę Urania Propitia wydrukowała w Oleśnicy, umieszczono również znany widok miasta F. B. Wernera. Nowością jest jedynie opis rozprawy zawarty na stronach 47-64. Można mieć nadzieję, że z czasem znajdzie się więcej informacji o jej pobycie w Oleśnicy i podróżach w trakcie przygotowania książki do druku i jej tłoczenia. Także ciekawy może być 12-letni okres przebywania jej, wraz z mężem, na terenie Polski. Również nie wyjaśniono, dlaczego przyjęto miejsce urodzenia Marii Kunic w Świdnicy, skoro jej ojciec był jeszcze w 1614 r. wymieniany jako lekarz w Wołowie. Przez ostatnie miesiące trwała dyskusja w niemieckim wydaniu wikipedii na temat miejsca i daty urodzenia. Jeszcze miesiąc temu podawano miejsce urodzenia Wołów 1604 r, obecnie zmieniono na Wołów 1610 r. W omawianym katalogu podają, że urodziła się w Świdnicy 1610 r. Czy historycy dojdą do wspólnego zdania, co do miejsca i może daty urodzenia Marii Kunic?

Obecnie pamięć o Marii Kunic jest czczona w Świdnicy i Byczynie (szkoła jej imienia, nazwy ulic, tablice, rzeźba na ławce) - natomiast w Oleśnicy, gdzie wydano podstawowe dzieło jej życia pozostaje nieznana i nie wykorzystywana w promocji miasta.

Astronom Maria Kunic (Cunitia) 1610-1664. Życie i dzieło. 142 strony. Muzeum Dawnego Kupiectwa w Świdnicy 2008 r.

Od autora • Lokacja miasta • Oleśnica piastowska • Oleśnica Podiebradów • Oleśnica Wirtembergów
Oleśnica za Welfów • Oleśnica po 1885 r. • Zamek oleśnicki • Kościół zamkowy • Pomniki • Inne zabytki
Fortyfikacje • Herb Oleśnicy • Herby księstw • Drukarnie • Numizmaty • Książęce krypty
Kary - pręgierz i szubienica • Wojsko w Oleśnicy • Walki w 1945 roku • Renowacje zabytków
Biografie znanych osób • Zasłużeni dla Oleśnicy • Artyści oleśniccy • Autorzy • Rysowali Oleśnicę
Fotograficy • Wspomnienia osadników • Mapy • Co pod ziemią? • Landsmannschaft Oels
Wydawnictwa oleśnickie • Recenzje • Bibliografia • Linki • Zauważyli nas • Interpelacje radnych
Alte Postkarten - widokówki • Fotografie miasta • Rysunki • Odeszli • Opisy wybranych miejscowości
CIEKAWOSTKI • ZWIEDZANIE MIASTA Z LAPTOPEM, TABLETEM ....
NOWOŚCI