Pan Jerzy Pawelec powiadomił mnie o ciekawym linku do Parafii Gustawa Adolfa w Schweinfurt w Niemczech (Uwaga! Link prowadzący do dzwonu jest już nieaktualny. Nie udało mi się trafić na aktualny w Parafii Gustwa Adolfa w Schweinfurt).  Po przeczytaniu dawnej zawartości linku odkrywamy nieznane fakty z historii kościoła św. Katarzyny w Bierutowie i historii panowania księcia Karola Chrystiana Erdmanna.

Okazuje się, K. C. Erdmann nie tylko zafundował organy do kościoła św. Katrzyny w Bierutowie, ale i piękny dzwon o wadze 1320 kg. Jak się okazuje pierwszy dzwon uległ stopieniu podczas pożaru Bierutowa i wieży kościelnej 10 maja 1765 r. i już 1 sierpnia 1766 r. książe Erdmann i jego żona fundują nowy dzwon wykonany z brązu poprzedniego. Te daty i imiona pary książęcej znajdują się na dzwonie.

Dzwon z Bierutowa w kościele Gustawa Adolfa w Schweinfurcie

Na nim pokazano:

1. Datę spalenia kościoła - MDCCLXV, czyli 1765 r. wcześniej widać słowo Mai. Zygmunt Fedyk w swoim kalendarium dziejów Bierutowa podaje, że spaliło się wówczas 5 dzwonów, największy ważył ok. 1800 kg. Czyli ten dzwon mógł powstać z pozostałości poprzednich. Spaleniu uległa wtedy znaczna część miasta
2. Würtemberca-Olsnensium, chyba wirtembersko - oleśnicki, może być inny kontekst, ale wiadomo, że treść dotyczy Wirtembergów i księstwa oleśnickiego
3. Caroli Christiani Erdmanni - imiona księcia witembersko-oleśnickiego
4. Sophiae Wilhelminae - imiona żony księcia Erdmanna.
5. Datę wykonania dzwonu - MDCCLXVI, czyli 1766 r, nie widać dnia i miesiąca.
6. Herb księstwa wirtembersko-oleśnickiego w okresie panowania księcia Erdmanna, z przeciwnej strony może istnieje herb jego żony.

Dzwon znajdujący się w Hamburgo, przed oddaniem do Schweinfurtu

Na zdjęciu widać nietypową mitrę, stosowaną przez ksiecią - nie 4-ro kabłąkową, a sześcio-kabłąkową. Taka mitra znajdowała się też na Kolumnie złotych godów na herbie księcia i analogiczna na herbie żony. W dolnej części widać Order Słonia. A jeszcz nie widać orderu Czarnego Orła.

Dalsza historia dzwonu - 23 lutego 1940 r. pojawiło się polecenie konfiskaty dzwonów we wszystkich kościołach Niemiec i może krajów okupowanych. Pozostać mógł w kościele chyba tylko jeden najlżejszy dzwon. Miały one zostać przetopione na cele produkcji wojennej i po wojnie jakoby zwrócone. W 1941 r. ten dzwon został zdjęty z wieży kościoła św. Katarzyny i przetransportowany w okolice huty w Hamburg-Harburg. Tam czekał na przetopienie. Po tym jak alianci zbombardowali Hamburg i być może hutę, nie było możliwości przetopienia dzwonów. Po 1945 r. niektóre trafiły ponownie na swoje dawne wieże. W kościele Gustawa Adolfa nie było dzwonu, gdyż poprzedni uległ spaleniu i dlatego pastor wystąpił w 1948 r. do angielskich władz okupacyjnych o przydzielenie dzwonów, kórych nikt nie odebrał. Władze okupacyjne mogły podjąć taką decyzję, jeśli nie istnieje kościół z którego wywieziono dzwon lub był on nieużywany, tak jak kościół św. Katarzyny. Dlatego bierutowski dzwon trafił w 1949 r. na pokazaną obok wieżę. Jak pisze autor tego artykułu - dzwon ten jest kościołowi wypożyczony (o ile dobrze zrozumiałem). Wierni z tego koścoła znają jego historię. Może zdają sobie sprawę, że mogą go stracić, jeśli kościół wystapi o zwrot. Jeśli w wieży kościoła św. Katarzyny jest miejsce na drugi dzwon, lub można go zdjąć i w to miejsce wstawić ciężki stary dzwon, znajdą się pieniądze na całą akcję - może trzeba się starać o zwrot dzwonu. Można też uznać, że ten dzwon łączy Bierutów oraz Schweinfurt i nawiązać przyjacielskie stosunki między oboma miastami. Obecna atmosfera temu nie sprzyja, ale może kiedyś zrozumiemy, że nie warto wszędzie widzieć wrogów.

Wieża kościoła Gustawa Adolfa, w której znajduje się dzwon Foto: Waltraud Fuchs-Mauder

Obecnie istniejący dzwon w kościele św. Katarzyny. Nie znam jego historii, może też został odlany w 1766 r. i w 1941 r. pozostał na wieży. Liczę, że znawcy historii Bierutowa dodadzą jego historię. Fot. W. Piechówka

Opracowano na podstawie artykułu (link nieaktualny!) http://m.mainpost.de/regional/schweinfurt/Kirchengemeinden-Kriegsende-Schlesien;art742,9303397

Uwaga. korzystałem z tłumacza internetowego, jeśli w moim tekście pojawiła się inna interpretacja, niż jest w oryginale - proszę o informację - poprawię. Byłbym wdzięczny, gdyby ktoś polskich mieszkańców Schweinfurtu poprosił pastora kościoła Gustawa Adolfa o pokazanie zdjęć niewidocznej części dzwonu.

Od autora • Lokacja miasta • Oleśnica piastowska • Oleśnica Podiebradów • Oleśnica Wirtembergów
Oleśnica za Welfów • Oleśnica po 1885 r. • Zamek oleśnicki • Kościół zamkowy • Pomniki • Inne zabytki
Fortyfikacje • Herb Oleśnicy • Herby księstw • Drukarnie • Numizmaty • Książęce krypty
Kary - pręgierz i szubienica • Wojsko w Oleśnicy • Walki w 1945 roku • Renowacje zabytków
Biografie znanych osób • Zasłużeni dla Oleśnicy • Artyści oleśniccy • Autorzy • Rysowali Oleśnicę
Fotograficy • Wspomnienia osadników • Mapy • Co pod ziemią? • Landsmannschaft Oels
Wydawnictwa oleśnickie • Recenzje • Bibliografia • Linki • Zauważyli nas • Interpelacje radnych
Alte Postkarten - widokówki • Fotografie miasta • Rysunki • Odeszli • Opisy wybranych miejscowości
CIEKAWOSTKI • ZWIEDZANIE MIASTA Z LAPTOPEM, TABLETEM ....
NOWOŚCI