Marek Nienałtowski
Herb księstwa brunszwicko-oleśnickiego

Przyszły herb księstwa brunszwicko-oleśnickiego pojawił się po raz pierwszy na medalu z okazji ślubu Fryderyki Zofii Charlotty Augusty - córki ostatniego księcia wirtemberskiego z linii oleśnickiej - z Fryderykiem Augustem, welfem z linii brunszwicko-lüneburskiej.
Medal wybity z okazji ślubu. Na nim pokazano herby księstwa brunszwickiego i oleśnickiego w postaci jakby ukłonu heraldycznego, który na tym medalu miał pokazać mariaż przedstawicieli obu księstw. Napisano na nim: W górze - Fortes sic junguntur fortibus.
Niżej - In memoriam diei festi celebrati 1768 d. 6. Sept

Po przybyciu do Oleśnicy w 1793 r. (formalnie objął księstwo 26 maja 1795 r.) - książę poleca wykonać medal temu poświęcony i ponadto umieścić na dziedzińcu zamku płaskorzeźbę z herbem księstwa brunszwicko-oleśnickiego (Braunschweig-Oels. Na stronach niemieckich niekiedy podaje się nazwę księstwa Braunschweig-Lüneburg-Oels) wraz z sentencją. Herb ten już nie istnieje, został zniszczony po 1947 r. Z widokówki można tylko wnioskować o miejscu jego usytuowania.

Herb ten jest zbliżony do herbu z exlibrisu umieszczonego na jednej z książek ufundowanych przez księcia dla oleśnickiej biblioteki łańcuchowej, oraz w książkach Biblioteki Zamkowej. Na exlibrisie (rys. niższy z lewej) pokazano herb Brunszwików (godło - biały koń w prawo, w galopie, na czerwonym tle) i księstwa oleśnickiego. Na podstawie herbu z widokówki odtworzyłem kolorowy herb pokazany poniżej z prawej. Było to pierwsze odtworzenie tego herbu. Wymaga jeszcze dopracowania.

Herb z exlibrisu
Herb odtworzony z płaskorzeźby zamkowej. Rys. autor

Pan Piotr Jeszke przysłał zdjęcia, z których wynika, że podobny herb znajduje się na elewacji domu, w którym mieszkał kiedyś zarządca dóbr [1], [2] w Szczodrem. Dziękuję!. Podobne herby zachowały się w wielu starych budowlach byłego księstwa oleśnickiego. Pan Andrzej Łętos przysłał (dziękuję!) zdjęcie herbu w formie zapewne odlewu metalowego, umieszczonego na domu w Wojciechowie k. Bierutowa.

Herb na domu zarządcy dóbr w Szczodrem
Herb z rządcówki
w Wojciechowie k. Bierutowa


Herb z 1822 r. z rządcówki w Januszkowicach.
Ze zbiorów P. Oszczanowskiego. Płyta zaginęła po 1995 r.

Te trzy herby wskazują, że na domach poszczególnych zarzadców majątków wisiały herby księstwa. Na budynku zarządcy w Januszkowciach - poniżej herbu "brunszwickiego" wisiał herb "wirtemberski" z 1662 r.

W oparciu opowyższe herby wykonałem inny rysunek herbu księstwa brunszwicko-oleśnickiego, dodając właściwe kolory.


Rys. autor

Aby utrudnić kopiowanie herbów do publikacji drukowanych (co już się zdarzyło) zmuszony byłem zmniejszyć ich wymiary do minimum.

Od autora • Lokacja miasta • Oleśnica piastowska • Oleśnica Podiebradów • Oleśnica Wirtembergów
Oleśnica za Welfów • Oleśnica po 1885 r. • Zamek oleśnicki • Kościół zamkowy • Pomniki • Inne zabytki
Fortyfikacje • Herb Oleśnicy • Herby księstw • Drukarnie • Numizmaty • Książęce krypty
Kary - pręgierz i szubienica • Wojsko w Oleśnicy • Walki w 1945 roku • Renowacje zabytków
 Biografie znanych osób • Zasłużeni dla Oleśnicy • Artyści oleśniccy • Autorzy • Rysowali Oleśnicę
 Fotograficy • Wspomnienia osadników • Mapy • Co pod ziemią? • Landsmannschaft Oels
Wydawnictwa oleśnickie • Recenzje • Bibliografia • Linki • Zauważyli nas • Interpelacje radnych
Alte Postkarten - widokówki • Fotografie miasta • Rysunki • Odeszli • Opisy wybranych miejscowości
CIEKAWOSTKI • ZWIEDZANIE MIASTA Z LAPTOPEM, TABLETEM ....
NOWOŚCI