Marek Nienałtowski
Nikt nie może bardziej błyszczeć w Oleśnicy, niż burmistrz J. Bronś.
Stąd brak zgody na nadanie nowej ulicy imienia Honorowego Obywatela Oleśnicy s.p. prof. M. Przyłęckiego
09.12.2011 r.


Na sesji Rady Miasta radny Wiesław Piechówka wniósł interpelację, w której zaproponował nazwanie jednej z nowych ulic, nazwiskiem niedawno zmarłego Honorowego Obywatela Miasta Oleśnicy prof. Mirosława Przyłęckiego. O tym, co się działo później, można dowiedzieć się z artykułu Ulica Przyłęckiego? autorstwa red. K. Dziedzica [Panorama Oleśnicka nr 49 z dnia 7-13. 12. 2011 r.]. Napisano w nim, cytuję:

"Burmistrz Jan Bronś w odpowiedzi wyraził swój sceptycyzm. W niedwuznacznej wypowiedzi dał do zrozumienia, że prof. Przyłęcki [jako wojewódzki konserwator zabytków w latach 1958-73 - red] jest odpowiedzialny za wywiezienie cegły z rozbiórki oleśnickich kamienic do Warszawy, a także za wybudowanie w Rynku nie harmonizującego z zabytkową zabudową domu handlowego (dzisiejszej Stokrotki)."

Przypomnę, że prof. M. Przyłęcki był od 1958 r. do 1973 r. Głównym Wojewódzkim Konserwatorem Zabytków w Prezydium WRN Wrocław

Czy prof. M. Przyłęcki ponosi odpowiedzialność za wywiezienie cegieł do Warszawy?
Wywożenie cegieł do Warszawy następowało już w 1946 r. Znana jest uchwała Rządu z dnia 21.07.1950 r. (dotycząca tzw. Planu 6-letniego), zgodnie z którą miejscowości głównie województw Polski Zachodniej miały dostarczyć określone ilości cegieł na odbudowę Warszawy. W styczniu 1951 roku Prezydium Rządu podjęło uchwałę w sprawie akcji robót rozbiórkowych. Miała dostarczyć już w 1951 roku około 500 milionów sztuk cegły. Z tego województwo wrocławskie miało dostarczyć 220 mln cegieł, czyli najwięcej ze wszystkich 10 województw.

Na podstawie kolejnej uchwały z dnia 10 stycznia 1952 roku Pełnomocnik Akcji Robót Rozbiórkowych został zobowiązany do dostarczenia w 1952 roku, kolejnych 450 milionów sztuk cegły w skali kraju. Ponownie największym dostawcą cegły było nasze województwo. Ustalono normy dla każdego powiatu, a powiat dla każdego miasta. Powołano powiatowych i miejskich pełnomocników akcji rozbiórkowych, powstały grupy rozbiórkowe. Nie wiem, jaka była wyznaczona norma dostawy cegły z Oleśnicy. Na podstawie innych miast mogło to być 1,5-2,5 mln sztuk cegieł (powiat 6-8 mln). Normy te były zazwyczaj przekraczane. Akcja ta została przerwana w 1956 r.

Czyli nie jest prawdą, aby prof. M. Przyłęcki miał coś wspólnego z tą akcją, gdyż objął stanowisko 2 lata później.

Czy postawienie niskiego domu handlowego miało jakiś ukryty cel?
W wielu miastach wstawia się w starą zabudowę współczesne, w danym momencie, budownictwo. Było tak przed wojną we wrocławskim i oleśnickim rynku. Zdarzyło się to także po wojnie w Oleśnicy, gdy w rynku wstawiono budynek handlowy ze szkła i stali. Odbyło się to pod presją PSS na wybudowanie "Domu Towarowego" i wsparciu przez miejski komitet PZPR. Prof. M. Przyłęcki nie miał na to wplywu, natomiast dążył, aby ten budynek nie był wysoki i nie zasłaniał kościoła św. Jana. Pisał, że "Odsłonięto architekturę kościoła zamkowego, skracając zabudowę wzdłuż ul. Wrocławskiej, a od strony Rynku wznosząc niski (2 kondygnacje) pawilon handlowy "Centrum" (1968) o architekturze całkowicie współczesnej, celowo kontrastującej z formami gotyckimi kościoła.". Tak więc, wstawienie tego budynku miało zwiększyć widzialność Kościoła z różnych miejsc rynku i ukierunkować ku niemu wzrok. Prawdopodobnie nie można było zrobić tego, co Niemcy zapoczątkowali w 1907 r., rozbierając byłe Gymasium illustre i nie budując nic w jego miejscu.

Bo nie należało w tym miejscu budować czegokolwiek. Ten wspaniały kościół nie powinien być niczym zasłonięty. Jednak presja PSS przeważyła. Dlatego zaprojektowano niski przeszklony budynek, zamiast odbudowy wysokich 3-4 piętrowych. Tak więc, jego wstawienie w rynku było uwarunkowane większym odsłonięciem ważnej dominanty miejskiej. Nie powinniśmy zapominać, że w haśle reklamowym Oleśnicy występują wieże - należy je eksponować, a nie zakrywać.

Czyli prof. M. Przyłęcki będąc pod presją PSS i PZPR, wyraził zgodę na wstawienie tego przeszklonego budynku - symbolu nowoczesności, ale niskiego, mającego maksymalnie odsłonić kościół zamkowy - ważny zabytek Oleśnicy.

Co napisano w wydawnictwie UM Oleśnicy w 1998 r.
W wydawnictwie promocyjnym Oleśnica 98, wstęp napisał burmistrz Oleśnicy Jan Bronś. Na stronie 13., w trzech językach, napisano o roli prof. M. Przyłęckiego w ratowaniu zabytków Oleśnicy. Zgodnie z tym tekstem M. Przyłęcki:

  1. Był niezwykłą postacią.
  2. Nie dopuścił do rozbiórki kościoła Św. Trójcy.
  3. Przyczynił się do ocalenia kościołów NMP i św. Jerzego.

Kiedyś ocalił, przyczynił się do ocalenia. Wydał wiele publikacji o Oleśnicy, rozsławił ją na Dolnym Śląsku. Z jego opracowań uczyło się Oleśnicy wielu samorządowców. Teraz wiatr się zmienił i prof. M. Przyłęcki nic dobrego nie zrobił. Wprost przeciwnie - szkodził. Dlatego Honorowy Obywatel Miasta Oleśnicy nie został zaproszony na 750 lecie miasta. Teraz jest niegodny, aby mieć swoją ulicę. Ale będzie w godnym towarzystwie, gdyż każda z historycznych ważnych postaci (Konrad I, Karol II Podiebrad itp.) też jest niegodna wspomnienia w Oleśnicy. Czy to jest normalne? Przy burmistrzu Bronsiu - wrogu promocjji znakomitej historii miasta - jest to, niestety, normalne.

Razem z prof. M. Przyłęckim niegodni wspomnienia (choćby fotografią w sali Rady Miasta) są również: byli naczelnicy miasta, przewodniczący Miejskiej Rady Narodowej i dawni burmistrzowie po 1945 r. W wielu miastach istnieje ciągłość rozwoju i nie zapomina się o dawnych włodarzach miasta. Czy Oleśnica powstała w roku 1990? Czy to celowe działanie?

Jak się dowiedziałem, burmistrz Jan Bronś wspomniał również o zezwoleniu M. Przyłęckiego na rozebranie trzech kamienic przy ul. Bratniej (?). Chciałbym przypomnieć, że J. Bronś wydał polecenie zburzenia "Domu na murze" podając nieprawdziwe przyczyny (budynek nie zagrażał murom - wynika to z ekspertyzy). Nie wiadomo, czy tę nieprawdziwą przyczynę podano także Wojewódzkiemu Konserwatorowi Zabytków, który na to wyraził zgodę?

Literatura.
http://www.skyscrapercity.com/showthread.php?t=547298&page=12

Zbieżne:

Bronie_architektow.htm

Odbudowa Starego Miasta w Oleśnicy po II-giej Wojnie Światowej

Zasłużeni dla Oleśnicy


Od autora Lokacja miasta Oleśnica piastowska Oleśnica Podiebradów Oleśnica Wirtembergów
Oleśnica za Welfów
Oleśnica po 1885 r. Zamek oleśnicki Kościół zamkowy Pomniki Inne zabytki
Fortyfikacje Herb Oleśnicy Herby księstw Drukarnie Numizmaty Książęce krypty
Kary - pręgierz i szubienica Wojsko w Oleśnicy Walki w 1945 roku Renowacje zabytków
Biografie znanych osób Zasłużeni dla Oleśnicy Artyści oleśniccy Autorzy Rysowali Oleśnicę
Fotograficy Wspomnienia osadników Mapy Co pod ziemią? Landsmannschaft Oels
Wydawnictwa oleśnickie Recenzje Bibliografia Linki Zauważyli nas Interpelacje radnych
Alte Postkarten - widokówki Fotografie miastaRysunki Odeszli
Opisy wybranych miejscowości
CIEKAWOSTKI ZWIEDZANIE MIASTA Z LAPTOPEM, TABLETEM ....
NOWOŚCI