Marek Nienałtowski
Testament Joachima Wacława von Kospoth

Największą świetność osiągnęło Gymasium illustre (zwane wówczas seminarium) dzięki hrabiemu Joachimowi Wacławowi Kospothowi, który 3 marca 1727 sporządził testament, aby pewnej liczbie młodzieży szlacheckiej i nieszlacheckiej zapewnić dobre wychowanie i utrzymanie w szkole w Oleśnicy.

Na mocy tego testamentu brat jego, hrabia Karol Chrystian Kospoth, kapitał w wysokości 150 000 reńskich florenów (moneta złota) obciążyć miał hipoteką 12 folwarków oraz domem Kospotha we Wrocławiu, a coroczne dochody w wysokości 5 procent czyli 7500 florenów przeznaczyć na tę szkolną fundację.

Sporządził on projekt organizacji zakładu szkolnego, wysłał go do zatwierdzenia na dwór cesarski w Wiedniu, umarł jednak zanim nastąpiła jego nostryfikacja przez cesarza i przekazał dlatego realizację rozpoczętego przez siebie dzieła swej jedynej spadkobierczyni, pani Annie Zofii Krystynie, owdowiałej hrabinie von Maltzan, hrabinie Rzeszy von Promniz.

Ta otrzymała wreszcie potrzebną cesarską legalizację, datowaną dnia 3 lipca 1736, jednakże z poczynionymi kilkoma poprawkami, i ustalone zostało: „Że do tego książęcego seminarium przyjąć należy 6 szlachciców i 6 nie szlachciców, przez 4 lata zapewnić im wikt, podręczniki, zakwaterowanie inne potrzeby, a do edukacji wszelakich nauk przydzielić należy im zdolnych i dobrze opłacanych nauczycieli. Po 4 latach i ukończonych 4 klasach 4 najzdolniejszym uczniom, a mianowicie 2 ze stanu szlacheckiego i 2 ze stanu nieszlacheckiego, którzy podczas egzaminów potrafili wykazać się szczególnymi umiejętnościami, dla kontynuacji ich studiów na uniwersytetach wypłacać jeszcze przez 3 lata zapomogę: każdemu szlachcicowi 400 florenów, nie szlachcicowi 239 florenów"

Stypendia te są teraz jednak dzielone, ponieważ liczba studiujących wzrasta.

Z funduszu seminaryjnego finansuje się ogólnie (wg stanu na ok. 1780 r.):

  1. Akademię Rycerską w Legnicy, rocznie 1000 florenów.
  2. Poprawę uposażenia nauczycieli seminaryjnych (opłacanie w szkole oleśnickiej nauczycieli języka francuskiego, tańców i fechtunku oraz kształcenie w Oleśnicy nauczycieli).
  3. Wymienione wyżej stypendia.
  4. Uposażenie nauczycieli wiejskich.
  5. Opiekę biednych i chorych w folwarkach Kospota - 500 florenów.
  6. Wsparcie poddanych wymagających opieki.

Dla zarządzania tej fundacji wyznaczonych jest 4 administratorów, w tym: dwóch szlachciców, jeden duchowny i jeden członek zarządu miejskiego Oleśnicy i Bierutowa.

Dzięki tej fundacji oleśnickie seminarium uzyskało dużą renomę , a zarówno nauczyciele jak i uczniowie poczuli wiarę we własne siły, zaś przez ulepszenia i metody, które wprowadził zwłaszcza pan proboszcz Dominici, szkoła ta staje się jedną z najlepszych na Śląsku. Szkoła posiada dobry, prawidłowo zbudowany budynek, a przynależą do niej: kierownik, którym jest każdorazowy proboszcz, zastępca kierownika i trzej bakałarze.

Fundacja pełniła swoją funkcję jeszcze w początku XX w. (wspomagała Gimnazjalny Związek Sportowy w 1901 r.). Zakupiła za 6000 marek ziemie pod nowe Gimnazjum, przy placu cesarskim (przy ul. Fryderyka)

Nieprzypadkowo placykowi przy szkole nadano nazwę Kospothplataz. Być może, że ta dotacja świadczyła o jakimś związku gimnazjum z Kospothami - może byli kiedyś jego uczniami?

Na podstawie:
Zielnica K. Z dziejów historiografii Śląska, czyli Oleśnica w relacji Friedricha Alberta Zimmermanna (uwagi tłumacza). Kwartalnik Powiatu Oleśnickiego nr 10. s.15-20. 2005


Od autora Lokacja miasta Oleśnica piastowska Oleśnica Podiebradów Oleśnica Wirtembergów
Oleśnica za Welfów
Oleśnica po 1885 r. Zamek oleśnicki Kościół zamkowy Pomniki Inne zabytki
Fortyfikacje Herb Oleśnicy Herby księstw Drukarnie Numizmaty Książęce krypty
Kary - pręgierz i szubienica Wojsko w Oleśnicy Walki w 1945 roku Renowacje zabytków
Biografie znanych osób Zasłużeni dla Oleśnicy Artyści oleśniccy Autorzy Rysowali Oleśnicę
Fotograficy Wspomnienia osadników Mapy Co pod ziemią? Landsmannschaft Oels
Wydawnictwa oleśnickie Recenzje Bibliografia Linki Zauważyli nas Interpelacje radnych
Alte Postkarten - widokówki Fotografie miastaRysunki Odeszli Opisy wybranych miejscowości
CIEKAWOSTKI ZWIEDZANIE MIASTA Z LAPTOPEM, TABLETEM ....
NOWOŚCI