Marek Niena³towski
Nie bêdzie kolejnych medalionów na Kolumnie Z³otych Godów
04.09.2021 r.

Przez ok. 155 lat na kolumnie Z³otych Godów istnia³y 4 medaliony wykonane z br±zu. Nie wiadomo kiedy zosta³y usuniête z pomnika. Byæ mo¿e zdjêli je Niemcy (jak pomnik Bismarcka) w 1944 r. na potrzeby wojenne. Chyba jednak zdarzy³o siê to w latach 1945-1948 w ramach walki z "niemczyzn±". Najstarszy pomnik Ole¶nicy przez kolejne ok. 70 lat by³ pozbawiony czê¶ci historii, która nie kojarzy³a siê negatywnie z Prusami. Puste miejsca po medalionach by³y dla wielu ole¶niczan powodem do wstydu. Przynajmniej ja tak uwa¿a³em i my¶la³em o wykonaniu repliki medalionów.

Okazj± ku temu by³o objêcie stanowiska burmistrza Ole¶nicy przez Micha³a Ko³aciñskiego, który popar³ moje dzia³ania. Kiedy wprowadzi³ Ole¶nicki Bud¿et Obywatelski skorzysta³em z okazji, aby w jego ramach wykonaæ replikê jednego z czterech medalionów. Uzna³em, ¿e ich odtworzenie nale¿y rozpocz±æ od tego najbardziej rozpoznanego, tj. medalionu z par± ksi±¿êc± - ksiêciem Erdmannem i ksiê¿n± Zofi±. Kolejne projekty dwóch medalionów wymaga³y po kilka miesiêcy poszukiwañ wzorców herbów i dlatego zamierza³em wykonywaæ co roku kolejny projekt medalionu. W lipcu 2018 r. zag³osowano na mój projekt i dlatego po ponownym nastaniu rz±dów burmistrza Bronsia musiano kontynuowaæ dalsze dzia³ania - 14 marcu 2019 r. zosta³ zakwalifikowany do realizacji. 21 marca 2019 r. wys³a³em do UMO ogólny projekt medalionu, wed³ug którego rze¼biarka go wykona³a. W dniu 17.10.2019 r. - zosta³ zamontowany.


Pierwszwy medalion z par± ksi±¿êc±

Mia³em zamiar zg³osiæ do OBO kolejn± replikê medalionu, ale okaza³o siê, ¿e burmistrz Bron¶ podj±³ uprzedzaj±c± decyzjê, aby pozosta³e repliki trzech medalionów wykona³ UM. By³em tym mocno zdziwiony, bo przez ponad 20 lat medaliony burmistrza nie interesowa³y. Wiadomo, ¿e chodzi³o tylko o uniemo¿liwienie mi wykonania kolejnego projektu. ¦wiadczy³o to te¿ tylko o niewiedzy burmistrza Bronsia - nie zna historii pomnika i my¶la³, ¿e istniej± zdjêcia medalionów, na podstawie których rze¼biarz bez problemu je wykona.

Jak siê okaza³o, w 2020 r. nie pojawi³a siê kolejna replika medalionu. Na majowej sesji Rady Miasta us³ysza³em krótk± informacjê burmistrza Bronsia, ¿e replik medalionów nie mo¿na wykonaæ, bo nie s± znane informacje na nich przedstawiane. Wreszcie to do burmistrza dotar³o. Kilkana¶cie lat jest burmistrzem i nie zna³ tego podstawowego faktu o najstarszym pomniku Ole¶nicy.

Dlatego w dniu 02.07. 2020 r. radny Micha³ Ko³aciñski zada³ pytanie o dalszy los medalionów. Na zapytanie odpowiedzia³ Robert Kropielnicki - Naczelnik Wydzia³u Architektury, Budownictwa i Inwestycji.


Odpowied¼ na interpelacjê radnego M. Ko³aciñskiego

Z powy¿szego pisma wynika, ¿e dzieñ przed napisaniem interpelacji (dziwna zbie¿no¶æ, mo¿e warto sprawdziæ czy nast±pi³o to po interpelacji?) przez M. Ko³aciñskiego burmistrz Bron¶ nagle zmieni³ zdanie i zlecono wykonanie medalionu. Jednocze¶nie Pan R. Kropielnicki stwierdza, ¿e "... data realizacji pozosta³ych dwóch medalionów nie jest znana, ¿e wzglêdu na brak historycznych ¼róde³, przedstawiaj±cych ich oryginalny wygl±d" Nie jest to ca³kiem prawda - wszystkie medaliony Kolumny Z³otych Godów nie s± ujête w historycznych ¼ród³ach, bo brak jest ich zdjêæ lub rysunków. Najbardziej znany by³ herb Wirtembergów i teraz ju¿ wiadomo, ¿e od tego herbu nale¿a³o rozpocz±æ dalsze prace. Herb Solms-Laubach okaza³ siê dla rze¼biarki za trudny do zrozumienia - st±d znaczna ilo¶æ b³êdów, pomimo tego, ¿e uzyska³a z muzeum rodu Solms jego rysunki! Jest to dla mnie ci±gle zagadka! Czy na powstanie b³êdów mia³a wp³yw Wojewódzka Dolno¶l±ska Konserwator Zabytków? Dlaczego zatwierdzi³a herb bez wiedzy o nim i pomniku? Mo¿e DWKZ powinien teraz zap³aciæ za wymianê medalionu?


Strza³kami pokazano miejsca, w których elementy p³askorze¼by ró¿ni± siê od rysunków,
uzyskanych przez rze¼biarkê z muzeum Solms. S± na nim te¿ inne b³êdy w wykonaniu

Po umieszczeniu herbu napisa³em na swojej stronie o b³êdach na medalionie. Do tego odniós³ siê kto¶ chyba z promocji UMO na mojaolesnica.pl:

Pojawi³y siê g³osy, ¿e na medalionie, który odtworzono w tym roku na kolumnie Z³otych Godów jest zbyt du¿o b³êdów heraldycznych. Zapewniamy jednak, ¿e replika przedstawiaj±ca herb ksiê¿nej Marii Sophii Wilhelminy z hrabiów Solms - Laubach jest prawid³owa. Jej projekt zosta³ przygotowany przez specjalistów w tej dziedzinie, a Dolno¶l±ski Wojewódzki Konserwator Zabytków we Wroc³awiu pozytywnie go uzgodni³ i udzieli³ pozwolenia na wykonanie repliki medalionu w aktualnej wersji. W przysz³o¶ci nadal bêdziemy korzystaæ z us³ug zaufanych autorytetów - informuje Urz±d Miasta Ole¶nicy.

Naturalnie nie podano mojego nazwiska (tylko jakie¶ g³osy), bo nie mo¿na wymieniaæ nazwisk osób bêd±cych na czarnej li¶cie. Có¿ mo¿na na te brednie odpowiedzieæ. ¦rednio inteligentny uczeñ szko³y podstawowej na podstawie porównania herbu na medalionie z dwoma rysunkami tych herbów z epoki, które pokazujê na mojej stronie - znajdzie ró¿nice. Pseudopromotorzy z UMO tego nie potrafi± zrobiæ. Tzw. zaufane autorytety widocznie nie maj± pojêcia o heraldyce ole¶nickiej (czemu nie poznamy ich nazwisk? A mo¿e ich prac na temat heraldyki ksi±¿±t ole¶nickich.) Chcia³bym te¿ poznaæ tekst opinii Wojewódzkiej Dolno¶l±skiej Konserwator Zabytków i wskazaæ na pope³nione b³êdy.

Wobec faktu, ¿e nic nie by³o s³ychaæ o zleceniu wykonania trzeciego medalionu z herbem Wirtembergów ole¶nickich - radny Wies³aw Piechówka poprosi³ o informacjê w tej sprawie. Napisa³:

Proszę Pana Burmistrza o informację o stan prac nad wykonaniem trzeciego medalionu na Kolumnie Złotych Godów. Czy zlecono jego wykonanie?  Istnieje pogląd, że herb Solms-Laubach na drugim medalionie  jest błędny i należy medalion wymienić. Urząd Miasta  twierdzi, że nie ma w nim błędów. Uprzejmie proszę o podanie nazwiska osoby (instytucji), która stwierdziła, że w herbie Solms-Laubach nie ma błędów. To pozwoli  wyjaśnić  różnicę poglądów na ten temat.


Kolejny raz wypowiedzia³ siê naczelnik R. Kropielnicki.

Odpowiadam Panu R. Kropielnickiemu, ¿e herb Wirtembergów ole¶nickich bêd±cy te¿ herbem ksiêcia Erdmanna jest mi dobrze znany. Przed napisaniem odpowiedzi powinien Pan zasiêgn±æ opinii u osób, które od wielu lat zajmuj± siê heraldyk± ksi±¿±t ole¶nickich, a nie podawaæ radnemu nieprawdziwe informacje. Nie s±dzê te¿, aby pracownicy DWKZ mieli wiedzê na temat herbu Solms-Laubach II, dlatego poparli b³êdny herb. Podpieranie siê w UM t± opini± nie znaczy, ¿e herb jest prawid³owy - jest i bêdzie b³êdny.

Obecnie s±dzê, ¿e nie ma sensu wykonywaæ medalion z herbem Wirtembergów ole¶nickich, gdy¿ on (jak i czwarty medalion) bêdzie dysonansem w stosunku do herbu z medalionem Solms-Laubach. Nale¿y bowiem pamiêtaæ, ¿e kolumna jest po¶wiêcona 50-leciu zwi±zku ma³¿eñskiego. Czyli na kolumnie jest herb ma³¿eñski.


Pogl±dowy, uproszczony herb ma³¿eñski ksiêcia Erdmanna (z lewej) i ksiê¿nej Zofii.
Po rozdzieleniu oba herby pozostaj± pod tym samym p³aszczem i pod t± sam± mitr±.
Od tego nie powinno byæ odstêpstw. Rys. autor

Na kolumnie jest on rozdzielony, gdy¿ tego wymaga³ kszta³t podstawy kolumny, natomiast o "ma³¿eñsko¶ci" obu herbów mia³ stanowiæ analogiczny kszta³t mitry i p³aszcza, pod którym oni wspólnie wystêpuj±. Ze s³abego zdjêcia medalionu widaæ, ¿e herb ksiê¿nej Zofii ma mitrê i p³aszcz stosowany przez Wirtembergów. Niestety, projektantka herbu Solms-Laubach u¿y³a innego rysunku ni¿ na wiêkszo¶ci "mitr wirtemberskich". Tak¿e u¿y³a "lataj±cych" z³otych sznurów, czego powa¿ny ród nie u¿ywa³ w swoich herbach. Te dwa herby obok siebie (jeden z b³êdami) bêd± o¶mieszaæ mieszkañców Ole¶nicy bardziej ni¿ brak pozosta³ych medalionów.

Wnioski:

Co pisa³em o Kolumnie Z³otych Godów i medalionach:

https://www.olesnica.nienaltowski.net/Kolumna_zlotych_godow.htm

https://www.olesnica.org/Zlote_Gody_medaliony_uzupelnienie.htm

https://www.olesnica.nienaltowski.net/Kolumna-pierwszy-medalion.htm

https://www.olesnica.nienaltowski.net/Medalion.Zlote.Gody.htm

https://www.olesnica.nienaltowski.net/Herb.Solms_Laubach.htm

https://olesnica.org/medalion_solms.htm

Co pisa³a olesnica24.com

https://www.olesnica24.com/wiadomosci/9170,na-kolumnie-zlotych-godow-odtworzono-drugi-medalion

https://www.olesnica24.com/wiadomosci/9371,nienaltowski-sa-bledy-miasto-nie-ma-bledow


Od autora • Lokacja miastaOle¶nica piastowskaOle¶nica PodiebradówOle¶nica Wirtembergów
Ole¶nica za Welfów
Ole¶nica po 1885 r.Zamek ole¶nicki Ko¶ció³ zamkowy Pomniki Inne zabytki
Fortyfikacje Herb Ole¶nicy Herby ksiêstwDrukarnie NumizmatyKsi±¿êce krypty
Kary - prêgierz i szubienica Wojsko w Ole¶nicy Walki w 1945 roku Renowacje zabytków
Biografie znanych osób Zas³u¿eni dla Ole¶nicyArty¶ci ole¶niccy Rysowali Ole¶nicê
Fotograficy Wspomnienia osadników Mapy Co pod ziemi±? Landsmannschaft Oels
Wydawnictwa ole¶nickie Recenzje • BibliografiaLinkiZauwa¿yli nas Interpelacje radnych
Alte Postkarten - widokówki Fotografie miastaRysunki Odeszli Opisy wybranych miejscowo¶ci
CIEKAWOSTKI ZWIEDZANIE MIASTA BEZ PRZEWODNIKA....
NOWO¦CI